سوراخ هراسی؛ فوبیایی که تازه آن را شناخته ایم! - همیار مشاوره

به گزارش همیار مشاوره، شاید برای کسانی که تجربۀ این اختلال را ندارند عجیب به نظر برسد؛ اما تماشا تعداد زیادی سوراخ کوچک در کنار هم می تواند برای بعضی افراد احساسی بسیار ناخوشایند در پی داشته باشد. اما چه چیزی باعث ترس از تجمع سوراخ های کوچک می گردد؟

همیار مشاوره | آیا مشاهده تصویر زیر شما را پریشان خیال، دچار حالت تهوع یا حتی ترس می نماید؟ اگر چنین است احتمالاً شما از ترایپوفوبیا (trypophobia) یا نفرت از تجمع سوراخ های کوچک رنج می برید. با این که تخمین زده شده نزدیک 20 درصد مردم به شدت از تماشای تصاویری مانند غلاف نیلوفر آبی منزجر می شوند، بعضی دانشمندان عقیده دارند بیشتر افراد به نوعی به این تصاویر واکنش نشان می دهند.

به گزارش همیار مشاوره ؛ دکتر جف کول یکی از نخستین دانشمندانی که درباره این فوبیا مطالعه نموده در این باره می گوید: من فکر می کنم همه ما دچار این فوبیا هستیم فقط درجات ترس ما با هم فرق دارد.

به رغم اینکه از هر پنج نفر یک نفر از ترایپوفوبیا رنج می برد، تحقیقات کافی در خصوص آن انجام نشده است. کول می افزاید: دلیلش این است که هیچ کس از این فوبیا اطلاع نداشت تا اینکه اینترنت توسعه یافت و این تصاویر به اشتراک گذاشته شد. به همین خاطر است که این پدیده تازگی دارد و ما اطلاعات کمی از آن در دست داریم.. دکتر جف کول نخستین مقاله علمی درباره ترایپوفوبیا را سال 2013 منتشر کرد.

اما تا کنون چه چیز هایی درباره ترایپوفوبیا کشف شده است؟ آیا دانشمندان می توانند شرح دهند چرا بعضی افراد از مشاهده تجمع سوراخ های ریز نفرت و ترس دارند؟

آیا ترایپوفوبیا یک فوبیای واقعی است؟

به آسانی می گردد در خصوص واقعیت این فوبیا شک کرد؛ فوبیایی که به وسیله گروه های گفتگوی مجازی ظهور کرد. حتی نامش (که به یونانی به معنای سوراخ های کسل نماینده و ترس است) بدون دخالت و نظر متخصصان حوزه پزشکی از یک اتاق فکر اینترنتی شکل گرفت. با این حال، به رغم این شروع های مشکوک، جف کول ثابت کرد که تصاویر چنین سوراخ هایی با کنتراست بالای تیره و روشن که به طور مکرر به نمایش درآید می تواند روی بدن فرد اثر واقعی بگذارد.

تحقیقات دکتر کول نشان داد ضربان قلب مبتلایان به ترایپوفوبیا با نگاه کردن به تصاویر خوشه های سوراخ می تواند به شکل قابل توجهی افزایش یابد، فرقی نمی نماید سوراخ کندوی زنبور عسل باشد یا شکلات یا حتی کیک! واکنش کسانی که این فوبیا را دارند شامل تهوع، تعریق، خارش و وحشت زدگی ناتوان نماینده می گردد. دکتر کول ترایپوفوبیا را یک اختلال ذهنی تعریف می نماید و می افزاید: تصویر سوراخ های کوچک برای کسی که به این اختلال مبتلا است، معادل بصری صدای کشیده شدن ناخن بر روی تخته سیاه است. مغز، جهش عصبی ناگهانی که این تصاویر مسبب شان هستند را دوست ندارد.

چه چیزی سبب ترایپوفوبیا می گردد؟

در حال حاضر، هیچ شرحی درباره دلیل ایجاد این فوبیا وجود ندارد که همه با آن موافق باشند. اما دانشمندان فرضیه های متعددی را مطرح نموده اند که در اینجا به چهار مورد آن ها اشاره میکنیم:

- فرضیه آپوسماتیسم

- فرضیه آسیب شناسی

- فرضیه استرس بصری

- فرضیه شوخی های اینترنتی

فرضیه آپوسماتیسم

بر اساس این فرضیه که نخستین بار به وسیله کول مطرح شد، انسان ها طوری تکامل یافته اند که از چنین الگو هایی بترسند، چون این سوراخ ها معمولاً روی حیوانات یا غذا های سمی دیده می گردد. کول شرح می دهد: اگر به حیوانات سمی نگاه کنید، مثل قورباغه زهرآگین، پوشیده از رنگ هایی با کنتراست بالا هستند. این اثرات بصری به ندرت در جای دیگری در دنیای طبیعت یافت می شوند. ایدۀ اصلی این فرضیه این است که وقتی به یک تصویر تایپوفوبیک نگاه می کنید، مغز شما می گوید نزدیک نشو، میتونه بهت صدمه بزنه!

فرضیه آسیب شناسی

درست مانند فرضیه قبلی، این فرضیه نیز می گوید ترایپوفوبیا یک سازش تکاملی است: از آنجا که بسیاری از بیماری های پوستی خصیصه های ترایپوفوبیک دارند، انسان ها طوری تکامل یافتند که به این الگو ها توجه نمایند. کول می گوید: انسان ها نسبت به آسیب شناسی پوست، حساسیت پیدا کردند. اگر چنین باشد، این امکان وجود دارد که واکنش ترایپوفوبیک، ما را نسبت به هر بیماری چه در خصوص خودمان چه در خصوص دیگران، هشیار نگه دارد.

فرضیه استرس بصری

طبق این فرضیه، ما نمی توانیم با قطعیت پی به دلیل این فوبیا ببریم. بر این اساس، ترایپوفوبیا هیچ هدف کاربردی و تکاملی ندارد. کول می گوید: علم عصب شناسی زیربنایی این فرضیه واقعاً جالب است. اخیراً ما از تکنیکی به نام طیف سنجی مادون قرمز استفاده کردیم تا مبتلایان به این فوبیا را آنالیز کنیم؛ روشی که اجازه می دهد ببینیم در کجای مغز فرد با تماشای این قبیل تصاویر، خون و فعالیت به جریان می افتد.

با تماشا تصاویر تایپوفوبیک، جریان سریع خون در پشت مغز فرد یافت شد، یعنی نواحی بصری مغز، نه نواحی تصمیم گیری جلوی مغز. به گفتۀ کول، شاید این نتیجه نشاندهنده این باشد که واکنش ترایپوفوبیک ممکن است ما را به تصمیم گیری درباره مقدار خطرناک بودن یک شی ترغیب نکند. به عبارت دیگر، شاید نفرت ما از این تصاویر، دلیل تکاملی نداشته باشد و صرفاً این مغز ما باشد که آن ها را دوست نداشته باشد.

فرضیه شوخی های اینترنتی

اگر ترایپوفوبیا قبل از سروصدا بپا کردن در اتاق های فکر اینترنتی، اصلا وجود نداشته باشد چطور؟ اگر انسان ها طوری تربیت شده باشند که به واسطه گزافه گویی های آنلاین، فکر نمایند این تصاویر ترسناک است چطور؟ این شرحی است که بعضی افراد آن را باور دارند.

کول در این باره می گوید: آیا مردم واقعاً با تنفر شدید به چیز هایی نظیر موش متولد می شوند یا ما از منظر اجتماعی طوری تربیت شدیم که از آن ها بترسیم؟ همانطور که بعضی افراد استدلال می نمایند، عجیب نیست که عده بیشتری دچار فوبیای عنکبوت می شوند نه ماشین، در حالی که ماشین بیشتر از عنکبوت انسان ها را به کشتن می دهد؟ اینجا بحث و گفتمان زیادی درباره اکتساب فوبیا مطرح است که شاید هیچ وقت حل و فصل نگردد. در خصوص ترایپوفوبیا، تفکیک طبیعت از تربیت سخت تر می گردد و در نتیجه، وقتی صحبت از تایپوفوبیا می گردد، دانستن تمام حقیقت بیش از پیش سخت می گردد.

مترجم: زهرا ذوالقدر