دیدار هلال ماه با ارباب حلقه های منظومه شمسی در آسمان انتها دی 1402 - همیار مشاوره

به گزارش همیار مشاوره، در سرانجام دی 1402 یک رویداد مجذوب کننده برای علاقه مندان به آسمان شب حتی در شهرهای بزرگ قابل مشاهده خواهد بود و زحل و هلال ماه مقارنه ای دیدنی شکل می دهند.

آسمان پایان دی 1402 رویدادهای نجومی زیبایی برای دوستداران آسمان شب و به ویژه منجمان آماتور دارد. در ابتدای هفته ماه که هنوز به صورت هلال است، به فاصله بسیار کمی نسبت به زحل قرار می گیرد و مقارنه تماشایی را شکل می دهد.

بعلاوه در میانه هفته آسمان بامدادی میزبان مقارنه سیاره ناهید با یکی از سیاره های کوتوله معروف منظومه شمسی یعنی سرس است و در پایان هفته هم می توانید مقارنه ماه و مشتری را ببینید.

رویدادهای نجومی هفته چهارم دی 1402

شنبه 23 دی

ساعت 14:05 ماه با فاصله 362 هزار کیلومتر به حضیض مداری، یعنی نزدیک ترین نقطه مدار خود دور زمین می رسد.

همان طور در تصویر نشان داده شده است، در اواخر غروب هم هلال ماه در حال افزایش فاز، یک مثلث کشیده در کنار سیاره زحل و ستاره فم الحوت تشکیل می دهد.

یک شنبه 24 دی

ماه، زحل و فم الحوت امشب باز هم مثلثی شبیه به مثلث دیشب تشکیل می دهند، اما در امتداد ارتفاع مثلث، جای ستاره و سیاره عوض شده است! در ساعت 18:02 هم نشینی ماه و زحل با فاصله تنها 2.7 درجه تماشایی خواهد بود.

دوقلوهای صورت فلکی دوپیکر (Gemini) در این عصرهای دی ماهی، سمت چپ صورت فلکی شکارچی (Orion) به پهلو دراز کشیده اند. ستارگان سر آن ها، یعنی سرپسین و سرپیشین، به ترتیب از جبار دورتر هستند. در همین حال، پاهای پیکر پسین، درست در سمت چپ بالای مجموعه جبار قرار گرفته است.

دوشنبه 25 دی

آیا تا کنون یک کوتوله سرخ دیده اید؟ این ستاره ها رایج ترین نوع ستاره ها در فضا هستند اما اساسا به قدری کم نورند که حتی در تاریک ترین شب هم از هر 6000 نقطه تنها یکی از آن ها با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است.

اما یکی از نزدیک ترین و بدون چالش ترین کوتوله های قرمز، درست در 3 درجه غربی ستاره درخشان شعرای شامی (Procyon) حضور دارد که در اواخر این شب های دی ماه، به زیبایی دیده می گردد. این ستاره لویتن (Luytens Star) است که با نام GJ 273 هم شناخته می گردد و با قدر 9.9 هرچند برای چشم غیرمسلح پیدا نیست اما حتی با تلسکوپ های کوچک هم امکان رصد آن وجود دارد.

این جرم با فاصله تنها 12.3 سال نوری، نسبت به دیگر ستارگان به ما بسیار نزدیک است. با توجه به همین فاصله کم، از دید ناظر زمینی هر سال 3.7 ثانیه قوسی در پس زمینه آسمان جابه جا می گردد. بدین ترتیب یک منجم آماتور دقیق و ماهر در کار با تلسکوپ، ممکن است حرکت آن را در کمتر از 3 سال تشخیص دهد.

سه شنبه 26 دی

درست پس از فرود تاریکی کامل هوا صلیب شمالی بزرگ در صورت فلکی قو (Cygnus) که در بالای آن دنب (Deneb) قرار گرفته است، در سمت غرب و شمال غربی آسمان تقریبا به شکل عمودی قرار می گیرد و تا حدود یک ساعت دیگر همچنان در افق دیده می گردد.

چهارشنبه 27 دی

اگر به نجوم آماتوری علاقه دارید امروز باید کمی سحرخیز باشید تا بتوانید یک مقارنه مجذوب کننده را تماشا کنید. ساعت 05:45 سیاره زهره و سیاره کوتوله سرس به فاصله تنها 0.2 درجه ای از هم می رسند و هدف خوبی برای رصد با ابزار نجومی مانند دوربین دوچشمی هستند.

عصرگاه هم ماه هنگام غروب، سمت جنوب آسمان می درخشد و مشتری که ابتدا حدود یک مشت سمت چپ آن قرار گرفته است، کم کم به سمت بالای آن حرکت می نماید.

پنج شنبه 28 دی

تربیع اول ماه در ساعت 07:23 روی می دهد. پس از آن و با تاریک شدن هوا ماه همچنان در نزدیکی مشتری دیده می گردد و مقارنه زیبایی را با آن شکل می دهد. این دو جرم سماوی در حال حاضر درخشان ترین اجرام آسمان عصرگاهی و شامگاهی هستند و ساعت 23:30 حدود 2.4 درجه از هم فاصله دارند.

آدینه 29 دی

ستاره سروش (Capella) با قدر صفر در بالای سر قرار گرفته است و رجل الجبار (Rigel) هم که به همان مقدار درخشان است با ارتفاع تقریبا یکسانی در صورت فلکی شکارچی (Orion) دیده می گردد. و بدین ترتیب این دو ستاره تقریبا در یک زمان یعنی حدود ساعت 9 تا 10 شب از نصف النهار مبدأ آسمان بالای سر شما می گذرند.

شرایط سیارات در هفته چهارم دی 1402

عطارد در سپیده دم 11 درجه پایین سمت چپ سیاره درخشان ناهید حضور دارد و در کل هفته قدر آن حدود 0.2- خواهد بود.

زهره با قدر 4.0- جرم درخشان آسمان صبحگاهی است و سمت جنوب شرقی آسمان رخ نمایی می نماید. حضور این سیاره اما هر هفته کمتر می گردد. علاوه بر عطارد که در نزدیکی آن حضور دارد، قلب العقرب هم به رنگ قرمز-نارنجی و با قدر 1.0 دیده می گردد. این ستاره ابتدای هفته حدود 10 درجه سمت راست ناهید قرار گرفته است اما به تدریج با دور شدن از آن در پایان هفته به 17 درجه جدایی زاویه ای می رسد.

مریخ به رنگ سرخ، در سپیده دم و تنها کمی پیش از طلوع خورشید، با قدر 1.4 پایین سمت چپ عطارد حضور دارد و رصد آن حتی با دوربین دوچشمی کمی سخت است. با این وجود شرایط رصدی آن در هفته های آینده به تدریج بهتر خواهد شد.

مشتری با قدر 2.5- در صورت فلکی حمل به صورت یک نقطه سفید درخشان دیده می گردد. برای رصد آن کافی است هنگام غروب خورشید، سمت جنوب آسمان در ارتفاع زیاد را نگاه کنید. به تدریج ارتفاع آن کم می گردد و حدود ساعت 1 بامداد غروب می نماید.

زحل هم با قدر 1.0 در طول غروب و پس از آن، سمت غرب و جنوب غربی آسمان پایین تر می رود و حدود ساعت 7 یا 8 بعد از ظهر غروب خواهد نمود. در اواخر گرگ ومیش غروب، ستاره فم الحوت (Fomalhaut) هم با فاصله حدود دو مشت پایین سمت چپ زحل دیده می گردد.

اورانوس در صورت فلکی حمل حضور دارد و قدر آن 5.6 است. این سیاره یخی در ابتدای شب 13 درجه شرقی مشتری دیده می گردد. البته برای تماشا آن حداقل به دوربین دوچشمی احتیاج دارید. در یک نمای تلسکوپی هم می توانید قرص اورانوس را تشخیص دهید که به قطر 3.8 ثانیه قوسی است.

نپتون که باز هم کم نورتر است با قدر 7.9 در مرز صورت های فلکی دلو و حوت و 21 درجه شرقی زحل جای دارد. برای رصد آن باید پس از تاریکی هوا، ارتفاع زیاد سمت جنوب غربی آسمان را با ابزار رصدی نگاه کنید. در یک تلسکوپ، تشخیص قرص آن سختتر از اورانوس است، اما غیرستاره ای بودن آن کاملا قابل تشخیص خواهد بود.

عکس کاور: هلال ماه

Credit: Thanos Paraskevopoulos, TWAN

منابع: Sky and Telescope, مجله نجوم