استخوان های ما پوک تر شده است - همیار مشاوره

به گزارش همیار مشاوره، زمانی بیماری پوکی استخوان آنقدر نادر بود که مردم آن را نمی شناختند اما حالا پوکی استخوان نام شناخته شده ای در بین مردم است. آمارها خبر از کاهش سن ابتلا به پوکی استخوان و افزایش ابتلا به پوکی استخوان در کشور می nهند. باتوجه به اینکه جمعیت کشورمان پh به دوران سالمندی می گذارد، پوکی استخوان مسئله ای است که باید آن را جید گرفت. تحقیقات نشان می دهد 90درصد ایرانیان کلسیم موردنیازشان را دریافت نمی کنند. شاید بیان همین آمار کافی است تا پوکی استخوان را جدی بگیریم.

استخوان های ما پوک تر شده است

زمانی بیماری پوکی استخوان آنقدر نادر بود که مردم آن را نمی شناختند اما حالا پوکی استخوان نام شناخته شده ای در بین مردم است. آمارها خبر از کاهش سن ابتلا به پوکی استخوان و افزایش ابتلا به پوکی استخوان در کشور می nهند. باتوجه به اینکه جمعیت کشورمان پh به دوران سالمندی می گذارد، پوکی استخوان مسئله ای است که باید آن را جید گرفت. تحقیقات نشان می دهد 90درصد ایرانیان کلسیم موردنیازشان را دریافت نمی کنند. شاید بیان همین آمار کافی است تا پوکی استخوان را جدی بگیریم.

پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن مشکل بهداشتی مهمی است که اگر جلوی عوامل خطر بروز آن را نگیریم، در 50-40 سال آینده با معظل جدی روبرو خواهیم شد. رییس مرکز تحقیقات پوکی استخوان با بیان این جمله در گفت و گو با سلامت تاکید می کند: ساختار جمعیتی کشور به سمت سالمندی پیش می رود و همین عاملی است برای افزایش ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن که هزینه های مادی و انسانی زیادی را به جامعه تحمیل می کند.

دکتر عباسعلی کشتکار درمورد کاهش سن ابتلا به پوکی استخوان به 30 سال و کمتر از آن که بعضی از متخصصان آن را مطرح کرده اند، توضیح می دهند: براساس تعریف سازمان جهاین بهداشت، شرایط تراکم استخوان هر فرد نسبت به اوج تراکم استخوان در سنین 35-25 سال سنجیده می شود. بنابراین پوکی استخوان مانند سایر بیماری ها نیست که بتوانیم بگوییم سن ابتلا به آن کاهش یافته است.

دکتر کشتکار صحبت هایش را درمورد سن ابتلا به پوکی استخوان این گونه ادامه می دهد: از زمان تولد، استخوان سازی یک فرایند افزایشی را طی می کند و در سن 35-25 سالگی به اوج خود می رسد. بعد از آن با یک شیبی مقدار آن کاهش پیدا می کند. علانوه بر آن، بعضی عوامل مانند یائسگی، افزایش سن، تغذیه نامناسب، عدم تحرک کافی، مصرف نوشابه و کمبود ویتامین D سرعت این شیب را افزایش می دهند. بنابراین این جمله که سن ابتلا به پوکی استخوان به 3 سال رسیده است، از نظر علمی صحیح نیست.

دبستانی ها کمبود ویتامین D دارند

رییس مرکز تحقیقات پوکی استخوان 2 عنصر کلسیم و ویتامین D را برای بدن حیاتی توصیف و به مشکل کمبود ویتامین D در کشور اشاره می کند: براساس تحقیقات اجرا شده، 90 درصد بچه ها دبستانی و 80درصد بزرگسالان در کشور دچار کمبود ویتامین D هستند. وی توضیح می دهد: در فرهنگ ما، مواد غذایی حاویکلسیم بسیار مصرف می شود، مثل قره قروت، دوغ و کشک که کلسیم بسیار بالایی دارند اما درمورد ویتامین D این گونه نیست و مواد غذایی حاوی ویتامین D کمتر استفاده می شوند؛ نور آفتاب، ماهی سالمون و زرده تخم مرغ غنی از ویتامین D هستند.

دکتر کشتکار به اقدام های سایر کشورها برای رفع مشکل ویتامین D اشاره می کند: بیشتر کشورها غنی سازی مواد غذایی ای مانند شیر را با ویتامین D انجام می دهند و نتایج مطالعه ای که در سال 2010 تا 2011 انجام گرفته، نشان می دهد کشورهایی که غنی سازی مواد غذایی با ویتامین D را انجام داده اند، توانسته اند تراکم استخوانی را تا مقدار قابل توجهی بالا و بیشترین سود را از غنی سازی مواد غذایی با ویتامین D ببرند اما کشورهایی که غنی سازی جزو برنامه هایشان نبوده است، شرایط مناسبی ندارند.

او با بیان اینکه 22 درصد زن ها و 11 درصد مردان بالای 50 سال در کشور به پوکی استخوان مبتلا هستند، تاکید می کند: مصرف بعضی از داروها مانند کورتون ها و داروهای ضدتشنج باعث تشدید پوکی استخوان می شود و فرایند ابتلا به آن را سرعت می بخشد، در نتیجه باید از مصرف خودسرانه این داروها پرهیز شود و پزشکان هم باید درصورت تجویز، کسیم و ویتامین D را نیز همراهش تجویز کنند.

آلودگی هوا فرایند پوکی استخوان را تسریع می کند

بیشتر افراد تصور می کنند پوکی استخوان فقط در نتیجه کمبود کلسیم و مصرف نکردن لبنیات اتفاق می افتد. هرچند که بخش اعظم کلسیم از لبنیات تامین می شود اما این بیماری به عوامل دیگری نیز بستگی دارد. رییس انجمن پوکی استخوان ایران در گفت و گو با سلامت با اشاره به شعار امسال روز جهانی پوکی استخوانی (استخوان های خود را دوست بدارید و از آنها مراقبت کنید)، می گوید: اوج شروع بیماری پوکی استخوان در زنان از 45 سالگی و در مردان از 50 سالگی است بنابراین باید عوامل خطر بروز این بیماری را بشناسیم. دکتر محمود طباطبایی با بیان اینکه تغییر سبک زندگی در بروز پوکی استخوان نقش دارد، ادامه می دهد: تغییر سبک زندگی باعث کاهش فعالیت روزانه مردم و تغییر تغذیه و تمایل به غذاهای فست فود و تنقلات مضر مانند چیپس و پفک شده است. این نوع زندگی، دوری از نور آفتاب و در پی آن کمبود ویتامین D را نیز در پی خواهد داشت که همه موارد ذکرشده بر متابولیسم بدن تاثیر می گذارد و فرایند پوکی استخوان را سرعت می بخشد.

دکتر طباطبایی به نکته دیگری اشاره می کند که قابل توجه است: آلودگی هوا نیز به طور غیرمستقیم با ایجاد مانع در جذب مناسب ویتامین D در بدن در ایجاد پوکی استخوان نقش دارد به گونه ای که متابولیسم بدن را دچار اختلال می کند. همچنین چون در زمانی که هوا آلوده است مقدار آلاینده هایی مانند سرب و آرسنیک بالاست، این فلزت در تخریب استخوان ها نقش مهمی دارند. این متخص مغز و اعصاب ادامه می دهد: شاخص امید به زندگی در کشورمان بالا رفته و این شاخص خبر از شروع سالمندی جمعیت مان می دهد، بنابراین در زمینه پیشگیری، درمان و مراقبت از پوکی استخوان باید برنامه ریزی شود. رییس انجمن پوکی استخوان توصیه می کند: حتی اگر زمینه های بروز بیماری پوکی استخوان را ندارید، بعد از سن 50-45 سالگی برای معین شرایط استخوان هایتان سالی یکبار به پزشک مراجعه کنید و مصرف لبنیات، سبزی ها، حبوبات، جگر، گوشت و تحرک کافی را فراموش نکنید و سعی کنید از استرس به دور باشید، چون استرس نیز فرایند پوکی استخوان را تسریع می کند.

یارانه شیر، یارانه سلامت

طبق نتایج آخرین بررسی مصرف مواد غذایی در انستیتو تحقیقات تغذیه در سال 81، بسیاری از خانواده های ایرانی کمتر از نیازشان کلسیم دریافت می کنند و سرانه مصرف شیر در ایران تا سال 88 کمتر از 90 کیلوگرم در سال (یک سوم کشورهای اروپایی) بوده است؛ درحالی که آمار بیماری های ناشی از کمبود کلسیم بالا گزارش می شود. در شرایطی که مقدار مصرف شیر کمتر از میانگین کشورهای اروپایی است؛ افزایش قیمت نیز مزید بر علت کمبود مصرف آن شده که همین امر دستیابی به سبد غذایی سالم را تحت تاثیر قرار می دهد.

دکتر محبوبه دینی، کارشناس مسوول مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر برنامه پیشگیری و درمان از پوکی استخوان با بیان این مطلب و با انتقاد از حذف یارانه یشر می گوید: ضرر اقتصادی مصرف کم لبنیات چندبرابر یارانه شیر است. زیان های اقتصادی بعضی از بیماری هامانند پوکی استخوان که در نتیجه پایین بودن مصرف شیر و فرآورده های لبنی ایجاد می شوند، چندبرابر یارانه شیر ارزیابی می شود. وی مجموع سال های از دست رفته ناشی از پوکی استخوان را 36هزارو 27 سال می داند و توضیح می دهد: 18هزارو 757 سال آن متعلق به مردان و 17هزارو 270 سال آن متعلق به زنان است و حداقل شیوع پوکی استخوان در یکی از نواحی گردن یا تمام استخوان ران و مهره های کمری در زنان بالای 50 سال حدود 4/5 درصد و در مردان 2/3 درصد بوده است. این مقدار برای استئوپنی (کاهش توده استخوانی) در یکی از نواحی گردن یا تمام استخوان ران و مهره های کمری حدود 40 درصد در زنان و 2/35 درصد در مردان است. به طور کلی در افراد بالای 50 سال 70 درصد زنان و 50 درصد مردان به نوعی دچار استئوپروز یا استئوپنی هستند.

دکتر دینی به آمار ابتلا به پوکی استخوان نیز اشاره می کند: در ایران تخمین زده می شود که استئوپروز در ناحیه گردن استخوان ران در حدود یک درصد افراد جامعه بروز کند و در گروه های سنی بالاتر افزایش یابد به طوری که در سنین بالای 60سال به حدود یک چهارم افراد خواهد رسید. ضعف استخوان یا استئوپنی نیز در 25 درصد افراد زیر 50سال و نیمی از افراد بالای 60سال دیده می شود. وی درمورد اقدام های وزارت بهداشت برای پیشگیری از پوکی استخوان اظهار می دارد: برنامه پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان به منظور دستیابی به این هدف و با رویکرد ادغام در نظام شبکه های بهداشتی درمانی طراحی شده است و پس از تصویب، در سال آینده در 3 دانشگاه علوم پزشکی کشور پایلوت خواهد شد.

به گفته دکتر دینی، عوامل خطر بروز بیماری به 2 دسته غیرقابل کنترل شامل (افزایش سن، جنس، نژاد و سابقه فامییل مثبت* و عوامل قابل کنترل (رعایت تغذیه سالم، فعالیت فیزیکی و مصرف سیگار) تقسیم می شوند.

در هر دو مرحله پیشگیری و درمان، انجام هرچه زودتر اقدام هایی که منجر به حفظ تراکم استخوان و مانع از دست رفتن سلامت ساختار آن شود، اهمیت زیادی دارد تا از بروز شکستگی های پاتولوژیک جلوگیری شود، روش های غیردارویی شامل رژیم درمانی، ورزش و ترک سیگار یا رعایت اصول زندگی سالم و افزایش آگاهی عموم مردم و حساس سازی مدیران و کارکنان نظام سلامت درخصوص اهمیت موضوع نیز بسیار مهم است.

منبع:هفته نامه سلامت

ارسال از طریق کاربر محترم سایت :hasantaleb

/ج