اصطلاح میان متنی بودن در سینما و تاریخچه آن
به گزارش همیار مشاوره، میان متنی بودن در سینما اصطلاحا به نقل قول از فیلمی دیگر در بطن فیلم اشاره دارد، با این شرح که به طور مستقیم اشاره ای به صاحب نقل قول نمی گردد.
میان متنی بودن به چه معناست؟
اصطلاح میان متنی بودن ( (intertextualitبه این موضوع اشاره دارد که هر متن و اثری در بطن خویش از نقل قول های فراوانی در خلق خویش تشکیل شده است که در آن اثر به طور مستقیم به آنها اشاره نمی گردد. به بیان دیگر، تمامی متن ها به سایر متن هایی که به طور تلویحی یا ضمنی به آنها اشاره می نمایند وابسته هستند.نویسنده به طور ساده محل تقاطع چارچوب های میان متنی است، نه خالق متنی منحصر به فرد و اصیل.
ریشه اصطلاح میان - متنی در هنر
اصطلاح میان متنی بودن یک اثر را نخستین بار ژولیا کریستوا، نظریه پرداز بلغاری فرانسه نویس در سال 1971 در کتاب متن رمان به کار برده است. کریستوا به طور ضمنی مطرح نمود که هیچ چیز خارج از میان متنی بودن وجود ندارد:
هر متنی به صورت چیدمانی از نقل قول ها شکل می گیرد و عبارت است از جذب و دگردیسی سایر متن ها (کریستوا، 1969)
ژولیا کریستِوا (زاده 24 ژوئن 1941) فیلسوف، منتقد ادبی، روانکاو، فمینیست و رمان نویس بلغاری-فرانسوی
اما اگر از این اصطلاح بگذریم، این اندیشه که آثار هنری فرآورده ای ناب بومی و ملی صرف نیستند، اولین دفعه از قول گوته نقل شده است. او صد و پنجاه سال پیش از کریستوا یک بار اعلام کرد:درست است که روی همه این کتاب ها نام گوته نوشته شده است، اما این انباشته از افکار مردم یونان، بریتانیا، ایتالیا و فرانسه است
میان متنی بودن در سینما چیست؟
در سینما اصطلاح میان متنی بودن به این شکل وارد می گردد که سینماگر در اثر خود وام دار سینما گران شاخص سابق در تاریخ سینما است و نقل قول هایی از آنها در شاخه های مختلف فیلم سازی خود، اعم از فیلم نامه نویسی و کارگردانی داشته باشد که به طور مستقیم به این نقل قول ها اشاره نمی گردد.
نمونه سکانس سینمایی میان متنی
بی شک، فیلم ها نه تنها از منابع ادبی، بلکه از منابع سینمایی نیز نقل قول می نمایند؛ برای مثال در فیلم تسخیر ناپذیران ( The untouchables) (1987 )، کالسکه یک بچه در حین تبادل آتش میان افراد خوب و بد از پله های یک ایستگاه راه آهن به پایین کج می گردد. در اینجا کارگردان فیلم، برایان دی پالما، سکانس پله های مشهور اودسا را از فیلم رزمناو پوتمکین (سرگئی آیزنشتاین، 1925) استفاده می نماید؛ سکانسی که محققان سینما گاهی اوقات به عنوان یک بزرگداشت به آن اشاره می نمایند.
سکانس پله و کالسکه در فیلم The Utouchables - سال 1987 - کارگردان: برایان دی پالما
سکانس پله و کالسکه در فیلم Battleship Potemkin - سال 1925 - کارگردان: سرگئی آیزنشتاین
منبع: setare.com