قطاری که جلوی خروج 70 هزار میلیارد تومان را می گیرد! - همیار مشاوره

به گزارش همیار مشاوره، صحبت از 70 هزار میلیارد تومان یا 4 میلیارد و 200 میلیون یورویی است که واگن های قطار مانع یا علت خروج آن از کشور هستند!

به گزارش گروه رسانه های همیار مشاوره، به نقل از باشگاه همیار مشاوره، سال هاست که صنعت ساخت ریل در کشورهای در حال توسعه منجر به درآمدهای ارزی کلانی شده است. ایران هم در سال های گذشته یکی از وارد نمایندگان ریل، واگن و لوکوموتیو بود که البته این فرایند در سال 98 سرانجام یافت و واردات واگن به کشور ممنوع شد.

یکی از بهانه های ما برای توجه به ساخت واگن یا لوکوموتیو برای حمل و نقل ریلی که یکی از سبزترین و امن ترین راه های مسافرت و حمل بارهاست، فرسودگی این حوزه است. لوکوموتیوهای قدیمی، واگن ها زنگ زده و بعلاوه مسائل عدیده ای که در حمل و نقل عمومی درون شهری یعنی مترو به وجود آمده است.

واگن هایی که طبق آنالیز ها، به صورت دست دوم از کشورهایی نظیر چین و ژاپن وارد کشور می شد، حالا در جا به جایی مسافران درون شهری به مشکل برخورده و فرسوده شده اند. اما سوال اینجاست که آیا این حمل و نقل امکان اتکا به توان داخلی ندارد؟ برای آنالیز این موضوع سراغ کارشناسان و بعلاوه فراورینمایندگان در این صنعت رفتیم.

محمد ملازاده، کارشناس حوزه حمل و نقل ریلی با لوکوموتیو اظهار کرد: لوکوموتیو یکی از مهم ترین گلوگاه های اقتصادی ایران است که از لحاظ فراوریات هیچ پشتوانه لجستیکی ندارد و در حال حاضر موضوع مقدم بر واگن، موضوع لوکوموتیو و فراوریات آن است. در این حوزه اندازه تقاضا بیشتر از ظرفیت فراوری داخل است، در واقع فراوری داخل به علت نبود پشتوانه، تکنولوژی روز جهان و امکانات کافی بسیار محدود است. بسیاری از فراوریات داخلی به علت عدم اعتماد کافی خریداری نمی شوند و از لوکوموتیوهای وارداتی استفاده بیشتری می شود.

وی با اشاره به تعدادی از مسائل در این زمینه ادامه داد: واردات لوکوموتیو به علت وجود تحریم ها و نوسانات ارزی با محدودیت همراه است. بعلاوه نبود ریل های کافی و استاندارد، حرکت لوکوموتیوها را کند نموده است و در سال های آینده صادرات و حمل و نقل ریلی با مانع روبه رو خواهد شد.

او گفت: لوکوموتیو همچون اتومبیل نیست که همه جهان قادر به فراوری آن باشند بنابر این به علت وجود تحریم ها و البته کمبود ارز، واردات لوکوموتیو بسیار کم و همراه با ممنوعیت است.

برای پیگیری بیشتر به سراغ یکی از مدیران رفتیم و مسائل را جویا شدیم.

ساخت لوکوموتیو در کشور 15 ساله شد

قماشی، رئیس انجمن صنایع ریلی ایران ومعاون مهندسی ریلی گروه مپنا، اظهار کرد: گروه مپنا حدود 15 سال پیش وارد صنعت ریلی شد و شروع کارش با ساخت لوکوموتیو بود. لوکوموتیوهایی که در راه آهن جمهوری اسلامی حرکت می نمایند ابتدا برند های آمریکایی بودند مانند برند های GE و GM.در یک مقطعی هم شرکت آلستوم با شرکت واگن سازی پارس یک قرار دادی منعقد کردند که به حدود 20 سال قبل برمی شود و حدود 100 دستگاه لوکوموتیو آلستوم فرانسوی را در ایران فراوری کردند که بخشی از این کار در ایران انجام شد و بخشی از قطعات هم برای تکمیل لوکوموتیو از فرانسه به ایران ارسال شد.

او گفت: شرکت گروه مپنا که وارد بخش ریلی و حمل و نقل ریلی شد شروع کارش با ساخت لوکوموتیو های مسافربری بود. این شرکت قرار دادی را با شرکت های زیمنس آلمان منعقد کرد و قرار بود که 150 دستگاه لوکوموتیو مسافری با برند زیمنس و با همکاری مپنا که برند مشترک بود در ایران فراوری شود که ابتدا 30 درصد از این لوکوموتیوها در آلمان با توجه به شرایطی که در زمینه آب و هوا، رطوبت و شیب که در خطوط ریلی ایران بود طراحی و نمونه سازی شدند و 120 دستگاه برای ساخت به ایران منتقل شدند که تعدادی قطعات از آلمان وارد و بخشی هم در ایران ساخته شد و این لوکوموتیو به هر حال با انتقال تکنولوژی از آلمان با برند زیمنس ساخت داخلی شد.

وی توضیح داد: با توجه به دانشی که در زمینه لوکوموتیو کسب کردیم و دانش خوبی هم که در سال های گذشته در زمینه قطعه سازی در کشور کسب کردیم شروع به طراحی لوکوموتیوهای مورد احتیاج کشور که لوکوموتیو های تونلی بود کردیم. شرکت ها برای ساخت تونل و پشتیبانی دستگاه های حفاری به این لوکوموتیوها احتیاج داشتند. از توانایی های این لوکوموتیو می توان به جابه جایی واگن های مسافربری و باری و پشتیبانی دستگاه های حفاری کیلومترها در تونل اشاره نمود.

قماشی اعلام کرد: در آن موقع بحث تحریم ها مطرح بود و واردات لوکوموتیو تونلی از خارج با مشکل روبرو بود در شروع کار کوشش کردیم برای خودکفایی وارد مبحث ساخت لوکوموتیو های تونلی شویم. این لوکوموتیو توانایی کشش 50 تن را دارند و برای شروع طراحی کار خیلی خوبی بود که توانستیم با برند مپنا لوکوموتیو تونلی را داخلی سازی کنیم. با شرکت هایی که در کار حفاری تونل بودند قراردادی منعقد کردیم و این محصولات را به تعدادی که سفارش داده بودند ساخته و تحویل شرکت ها دادیم. خوشبختانه این لوکوموتیوها امروزه به اسم پشتیبانان در شرکت های تونل ساز در حال فعالیت هستند.

80 درصد لوکوموتیوهای باری داخلی سازی است

وی به اسم یکی از مدیران شرکت مپنا ادامه داد: این قدم خوبی بود که وارد ساخت لوکوموتیو های باری شویم که تعدادی از این لوکوموتیو ها در خطوط راه آهن از آمریکا، فرانسه و یه تعدادی هم از کشور چین وارد می شدند و با توجه به احتیاج جدی که کشور به لوکوموتیوهای باری داشت وارد فاز طراحی و ساخت این ناوگان با برند داخلی شدیم که خوشبختانه این لوکوموتیو در ایران طراحی و ساخته شد و حجم زیادی از قطعات با یاری شرکت های گروه مپنا و شرکت های پیمانکار داخلی سازی شدند، به طوریکه امروزه حدود 80 درصد یک لوکوموتیو باری را در داخل فراوری می کنیم در صورتیکه در پروژه های اول 10 تا 15 درصد ساخت داخل بودند، 20 درصدی هم که در داخل ساخته نمی شوند به علت نبود امکانات فراوریی نیست بلکه از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست که وارد ساخت همه قطعات شویم زیرا برخی از قطعات در جهان میلیونی فراوری می شوند و ما تعداد محدودی احتیاج داریم پس بهتر است از شرکت هایی که این قطعات را با تیراژ بالا فراوری می نمایند خریداری کنیم. اهمیت کار این است که راه آهن برای حمل بار و کشنده واگن های باری دیگر محتاج به کشور های خارجی نیست و تحریم به طبع هیچ تاثیری نمی تواند روی لوکوموتیوهای مورد احتیاج راه آهن بگذارد.

او در رابطه با داخلی سازی این محصولات، بیشتر شرح داد: قدم های بعدی که ما برداشته ایم، برای طراحی لوکوموتیوهای مانوری است که هم بر روی قسمت های دیزل الکتریک و دیزل هیدرولیک و حتی برقی کارایی دارند و از جمله اقداماتی هستند که در زمینه طراحی شروع به کار کردیم و حتی خیلی از این پلتفرم هایی که موتورهای دیزلی دارند، می توانند به صورت برقی شوند، این امکان برای خطوط راه آهن زمانی است که وقتی برق بالا سری تامین شود ما بتوانیم این لوکوموتیوهای برقی را در ریل ها به حرکت در بیاوریم. این کارهایی است که در زمینه لوکوموتیو ها صورت گرفته و توسعه خوبی دارد. احتیاج است که مشتریان و شرکت راه آهن جمهوری اسلامی سفارش کار بدهند که در شرکت های گروه مپنا و شرکت های دیگر واگن سازی به خوبی این کار انجام شود.

تا خودکفایی در واگن سازی راهی نمانده است

قماشی در رابطه با ناوگان ها بیشتر گفت: در زمینه ناوگان علاوه بر لوکوموتیو، ناوگان های مسافربری و باری داریم. واگن های باری قسمت اعظمشان در ایران ساخته می شود، شرکت واگن پارس هم که اخیرا در زیرمجموعه گروه مپنا قرار گرفته ساخت انواع واگن ها را چه در زمینه باری و چه در زمینه مسافربری انجام می دهد.

مشکل در فراوری نیست بلکه خریدار کم است

وی در رابطه با اندازه فراوریات شرکت مپنا توضیح داد: در زمینه لوکوموتیو با توجه به ظرفیت سازی که صورت گرفته توانایی فراوری حدود 120 دستگاه لوکوموتیو وجود دارد، توانایی فراوری 70 درصد در شرکت واگن پارس است و در زمینه واگن های باری به راحتی توانایی فراوری 2 هزار واگن در گروه مپنا و سایر شرکت های سازنده وجود دارد. امروزه مشکل در فراوری نیست بلکه در سفارشات است اگر این سفارش ها انجام شود، در زمینه فراوریات و توان فراوریی مانعی وجود ندارد. خوشبختانه ظرفیت سازی چه از نظر نیروی انسانی که توانایی طراحی و ساخت لوکوموتیوها را دارند و هم در زمینه ماشین آلات و تجهیزات کارخانه ای صورت گرفته است بنابراین می توانند جوابگوی احتیاجهای کشور در زمینه ناوگان باشند.

واردات هر واگن های مترو یک میلیون یورو ارزبری دارد

او در رابطه با تاثیرات داخلی سازی بر روی خروج ارز گفت: برای لوکوموتیو مسافری حدود 3 میلیون یورو و برای لوکوموتیوهای باری بالغ بر 2 تا 4 میلیون یورو بستگی به توان خود لوکوموتیو ارز از کشور خارج می شود واگن های مسافری تا 1 میلیون یورو برای مترو ارزبری دارد و اگر این فراوریات در داخل انجام نشود این اندازه ارز بری قابل توجه است. فرض کنید 80 درصد این اندازه فراوریات را داخلی کردیم یعنی می توانیم از ظرفیت های داخلی استفاده کنیم و هزینه ارزی را به هزینه ریالی تبدیل کنیم. امروزه کشور به هزار دستگاه لوکوموتیو احتیاج دارد که این احتیاج 3 میلیارد یورو ارز بری دارد و اگر 20 درصد این احتیاج را داخلی سازی کنیم حدود 2، 4 میلیارد یورو صرفه جویی شده است.

این فراوری نماینده لوکوموتیو و واگن در کشور اعلام کرد: بنابراین فراوریات در زمینه ناوگان چند میلیارد یورو ارز صرفه جویی می نماید با توجه به احتیاج کشور، به نظرم باید به این صنعت توجه نمایند زیرا در ریل اقتصاد را به خوبی توجیه می کنیم به علت آنکه ریل و حمل و نقل ریلی بسیار اقتصادی و ایمن در مقابل سایر حمل و نقل ها مانند حمل و نقل جاده ای است و همینطور سلامت محیط زیست را به خطر نمی اندازد. رفاه و آرامشی که یک مسافر در حمل و نقل ریلی دارد قابل مقایسه با حمل و نقل جاده ای نیست.

70 درصد ظرفیت واگن سازی در کشور بلا استفاده مانده است

قماشی با اشاره به موانع پیش روی فراوری واگن ها گفت: در زمینه تامین تجهیزات، تجهیزاتی که وجود دارد و ظرفیت هایی که ایجاد شده است حدود 30 درصد این ظرفیت استفاده می شود بنابراین بالغ بر 70 درصد ظرفیتی که در کشور برای ساخت ناوگان ریلی وجود دارد امروزه راکد است، کشور به این 70 درصد احتیاج دارد ولی استفاده نمی شود و به ترتیبی باید از این ظرفیت ها استفاده کرد علت آن بحث تامین منابع اقتصادی است و باید حرکتی برای برطرف مشکل بودجه و تامین منابع اقتصادی کرد، در پی برطرف این مسائل اقتصادی صرفه جویی انرژی وجود دارد که این اندازه صرفه جویی برای منابع اقتصادی جوابگو است به صورتی که اگر در این حوزه سرمایه گذاری شود در مدت 2 تا 3 برابر این سرمایه گذاری بازگشت دارد.

معاون مهندس ریلی گروه مپنا معتقد است؛ در لوکوموتیوها بخشی به نام بخش کنترل الکترونیکی وجود دارد یعنی در یک لوکوموتیو دیزل الکتریک هم موتور دیزل، ژنراتور، تراکشن موتور و هم سیستم های ترمز تعبیه شده است و کنترل همه این ها الکترونیکی است و خوشبختانه در برخی از لوکوموتیو های باری مانندMAP24 سیتم کنترل الکترونیکی در داخل خود لوکوموتیو طراحی شده است و سیستم کنترل خارجی نیست، یکی از قسمت های مهم این لوکوموتیو جدا از قسمت های فلزی بخش های برقی و الکترونیکی است که در این قسمت ها بخش ژنراتور و تراکشن موتورها که یک موتور الکترونیک هستند بر روی محور الکترونیک فعالیت می نمایند که ساخت داخل هستند. در بخش کنترل الکترونیکی هم طراحی و ساخت آن ها داخلی شده است یعنی عمق داخلی سازی در بخش الکترونیک لوکوموتیو خیلی توسعه پیدا نموده است.

قماشی اضافه نمود: در سیستم ترمز که شرکت های محدودی در این زمینه فعالیت می نمایند خوشبختانه وارد ساخت داخل شدیم. در حال حاضر تنها بخش های توسعه مشکل دارند یعنی امروزه سرعت قطار های مسافربری 160 کیلومتر برساعت است ولی موضوع مورد هدف افزایش این به اندازه به 250 و یا حتی 350 کیلومتر بر ساعت است، این توانایی وجود دارد که اگر سفارشی در زمینه قطارهای پرسرعت انجام شود بتوانیم در صنعت ریلی جوابگو باشیم.

10 هزار نفر مشغول به کار در صنعت واگن سازی

وی درمورد بحث اشتغال زایی گفت: در فراوری بالغ بر10 هزار نفر در شرکت های ریلی چه در شرکت های لوکوموتیو ساز و واگن ساز و چه در شرکت هایی که پیمانکار تامین قطعات و مجموعه ها برای این شرکت ها هستند در حال حاضر مشغول به کار هستند ولی خدمات جانبی که به این صنعت داده تعلق می گیرد و در آینده به حمل و نقل ورود پیدا می نمایند شاید اشتغال زایی برای 50 هزار نفر را داشته باشد زیرا بحث های تعمیر، نگهداری و بهره برداری در حمل و نقل وجود دارد و برای این بحث ها نیرو ضروری است و در حمل و نقل ریلی توانایی ایجاد شغل برای 100 هزار نفر را دارد.

کشور احتیاجمند لوکوموتیوهای برقی است

قماشی در این گفت و گو شرح داد: با توجه به وسعتی که کشور دارد و شهرها دور از هم قرار گرفته اند یه بخشی از این حمل و نقل ریلی را باید به وسیله انرژی برق تامین کنیم بنابراین ما به لوکوموتیو های برقی که بسیار اقتصادی تر از لوکوموتیو های دیزل الکتریک هستند، احتیاج داریم.

وی اضافه نمود: زیرا آن ها در شیب ها منفی می توانند اندازه انرژی مورد احتیاج را ذخیره نمایند و یا به شبکه بازگردانند. توصیه این است که در آینده بیشتر برویم به سمت لوکوموتیوهای برقی، این لوکوموتیو ها احتیاج به زیر ساخت دارند و باید برق بالا سری داشته باشند و هزینه قابل توجهی دارد. شرکت مپنا سعی دارد در آینده لوکوموتیو را به صورت باتری شارژی فراوری کند یعنی برق بالا سری را حذف کنیم و ذخیره برق را به صورت باتری همراه کنیم، یکی از کار ها رفتن به سمت قطارهای پر سرعت است که مسافت های طولانی در زمان های کوتاه تر طی شود تا مسافران را از حمل و نقل جاده ای به سمت حمل و نقل ریلی بیاورد که اگر این کار انجام شود برای اینده کشور و سلامت مسافران خیلی اهمیت دارد.

این مقام مسئول گفت: پیشنهاداتی که در زمینه ریلی و برقی داریم به وزارت راه و شهرسازی است زیرا سیاست گذاری ها بیشتر در این وزارتخانه، راه آهن جمهوری اسلامی است و تامین برق از طرف وزارت نیرو انجام می شود و تامین برق وزارت نیرو خیلی قابل توجه نیست که بار زیادی را به کشور تحمیل کند زیرا زمانی که لوکوموتیو ها وارد ایران می شوند به علت فراز و نشیب های جهت در شب های منفی برگشت انرژی صورت می گیرد و این ذخیره سازی انرژی و تامین برق می تواند توجیه خوبی برای عدم مصرف زیاد برق باشد. یکی دیگر از پیشنهاداتی که دادیم در مورد خطوط ریلی برقی درجهتهای اصفهان به بندر امام یا از بافق به بندر عباس است که امیدواریم مورد قبول قرار بگیرید.

چرا قطار سریع السیر تهران-مشهد راه اندازی نشد؟

قماشی اعلام کرد: در حال حاضر در بحث 20 درصد وارداتی که داریم برای یک لوکوموتیوی که 1، 6 میلیون یورو ارزش دارد برای ساخت آن حدود 300 هزار یورو ارز از کشور خارج می شود. قطار سریع السیر در مقطعی در ریل تهران-اصفهان قرار داشت، با کشورهای اروپایی وارد مذاکره شدیم که بخشی از این قطارها در شرکت مپنا داخلی سازی شوند و بخش دیگر را واردات داشته باشیم که تحریم ها این اقدام را به تاخیر انداخت یا برای خط برقی تهران-مشهد که برقی سازی ریل مطرح بود که لوکوموتیوهای 200 کیلومتر برساعت داشته باشیم که مجددا قرار بود بخشی از این کار در ایران و بخشی هم در آلمان انجام شود اما به علت عدم تامین بودجه انجام این پروژه ها به تعویق افتاد اما به محض تامین اقتصادی این پروژه شروع به کار می نماید.

باید گفت که دولت با تامین بودجه و اعطای وام ها بانکی به شرکت های خصوصی و وزارت راه و شهرسازی و همینطور شرکت راه آهن جمهوری اسلامی جهت ثبت سفارشات خود دیگر مسئله ای در زمینه تعداد لوکوموتیو و حمل و نقل ریلی وجود نخواهد داشت و در پی آن اندازه درآمدی که از این صنعت کسب می شود بسیار چشمگیر خواهد بود.

اخبار گروه سایر رسانه ها صرفا بازنشر اخبار سایت ها و خبرگزاری هاست و همیار مشاوره هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

بازگشت به صفحه رسانه ها